De Democraten willen een onderzoek beginnen naar het afzetten van de Amerikaanse president Donald Trump.
Dat is opmerkelijk, omdat de Democratische partijleider Nancy Pelosi afgelopen zomer de boot nog afhield. Ze zag Trump liever na de verkiezingen van 2020 de gevangenis in gaan en wilde hem niet sterker maken door een impeachment-procedure te beginnen.
Maar Pelosi is om, zei de dinsdag. Daar gaf ze een eenvoudige reden voor. Volgens de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden is Trump nu betrokken bij een schandaal waar het publiek de ernst van kan inzien, in tegenstelling tot eerdere controverses over Russische inmenging bij de presidentsverkiezingen.
Pelosi sprak dinsdagmiddag, net voor haar grote aankondiging, over haar besluit met de hoofdredacteur van The Atlantic, Jeffrey Goldberg. Ze vertelde dat van alle controverses waar de Trump-regering tot nu toe mee is geconfronteerd “deze het meest begrijpelijk is voor het grote publiek”.
Lees meer: 6 vragen over de Oekraïne-affaire rond president Trump
"In onze eed beloven we de grondwet van de Verenigde Staten te steunen en te verdedigen tegen alle vijanden in binnen- en buitenland. Dat is dan ook wat we moeten doen. Maar daarvoor hebben we wel alle feiten nodig", zei Pelosi. "Nu hebben we die feiten."
De spreker van het Huis hield maandenlang de boot af, ondanks een groeiende roep om impeachment. Ze betoogde dat het proces te veel verdeeldheid zou zaaien en dat het averechts zou kunnen werken voor de Democratische kansen bij de presidentsverkiezingen in 2020.
De druk om de afzettingsprocedure te starten klonk vooral rond het onderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller naar Russische inmenging bij de verkiezingen. Maar het Mueller-onderzoek nam in totaal twee jaar in beslag nam. Het uiteindelijke rapport bestond uit honderden pagina's vol juridisch jargon. Uit peilingen blijkt dat slechts een klein deel van de Amerikanen het heeft gelezen.
Het Oekraïne-schandaal is gebaseerd op een concrete klacht van een klokkenluider
Het Oekraïne-schandaal waar Trump nu bij is betrokken is aan het rollen gebracht na een klacht van een klokkenluider bij de inlichtingendiensten. Die trok half augustus aan de bel.
Centraal staat het telefoongesprek dat Trump in juli voerde met de Oekraïense president Volodimir Zelenski gebeld. Daarin zou hij tot acht keer toe hebben gevraagd om onderzoek te doen naar Joe Biden, wiens zoon Hunter enkele jaren een topfunctie bekleedde bij het Oekraïense gasconcern Burisma. Biden is een van de belangrijkste Democratische presidentskandidaten en neemt het volgend jaar mogelijk op tegen Trump bij de verkiezingen.
Trump zou Zelenski hebben gechanteerd. De Amerikaanse president dreigde naar verluidt om ruim 400 miljoen euro hulpgeld voor Oekraïne niet uit te betalen als Zelenski geen onderzoek zou doen naar corruptie bij Burisma en de rol van de Bidens daarin. Trump heeft toegegeven het bedrag voorlopig niet uit te keren, maar dat doet hij omdat hij vindt dat Europese landen meer moeten bijdragen.
Trump en zijn bondgenoten, waaronder zijn advocaat Rudy Giuliani, beweren dat Biden Oekraïne onder druk heeft gezet om een openbaar aanklager te ontslaan die onderzoek deed naar het gasbedrijf waar Hunter in het bestuur zat. Er zijn echter geen aanwijzingen voor een fout van een van beide Bidens.
Ondertussen heeft Trump zelf afgelopen zondag wel toegegeven dat hij met Zelenski heeft gesproken over het onderzoeken van Biden. "We hadden een geweldig gesprek", vertelde Trump aan verslaggevers. "Het gesprek dat ik had was vooral vriendelijk. Het ging grotendeels over de corruptie, alle corruptie die plaatsvindt. Vooral over over het feit dat we niet willen dat onze mensen, zoals vicepresident Biden en zijn zoon, bijdragen aan de bestaande corruptie in de Oekraïne."
Pelosi ziet nu voldoende aanleiding om een afzettingsprocedure te beginnen. "Vandaag maak ik bekend dat het Huis van Afgevaardigden een officieel onderzoek naar de beschuldigingen uitvoert. Ik stuur geef onze zes commissies de opdracht door te gaan met hun onderzoek naar een impeachment-procedure", zei de Democratische partijleider dinsdag. "De president moet verantwoordelijk worden gehouden. Niemand staat boven de wet."